Thursday, February 29, 2024

PART OF SPEECH


''Nothing is impossible in this world because the word IMPOSSIBLE,

                                      itself say's that I-M-POSSIBLE" 


 1.PARTS OF SPEECH




MR. SANGRAM KAMBLE (Master Trainer)

[M.A.B.ed.M.ed.G.D.C.&A.]

Asst.Teacher

Savitribai Phule Prashala,Ranmasale.

Ta-North Solapur.

Dist.Solapur.

Ph-9422800812


आपण इतरांशी संपर्क साधताना वेगवेगळे शब्द वापरतो.हे वापरले जाणारे जाणारे शब्द वेगवेगळ्या अर्थछटा निर्माण करतात.काही शब्दाचे मिळून आपण वाक्य तयार करतो,त्या वाक्यात प्रत्येक शब्दाला एक रूप प्राप्त होते.त्यालाच 'शब्दाची जात ' म्हटले जाते.दिलेल्या वाक्यातील प्रत्येक शब्द काहीतरी कार्य करतो या त्याच्या कार्यावरूनचत्याचे प्रकार पडतात.व्याकरणाच्या भाषेत त्यालाच " शब्दांच्या जाती " असे म्हणतात.


मराठीप्रमाणेच इंग्रजीमध्ये ही शब्दाच्या आठ जाती आहेत.त्या पुढीलप्रमाणे -

  1. Noun - नाम.                                   5. Adverb - क्रियाविशेषण.

  2. Pronoun - सर्वनाम.                       6. Preposition - शब्दयोगी अव्यय.

  3. Adverb - विशेषण.                          7. Conjunction - उभयान्वयी अव्यय.

  4.  Verb - क्रियापद.                             8. Interjection - केवलप्रयोगी अव्यय.    

_________________________________________________

1 ) Noun ( नाम ) - 

Def - A name of person, place, animal or thing is called as “Noun”. (एखाद्या व्यक्तीच्या,वस्तूच्या,प्राण्याच्या किंवा स्थळाच्या नावाला " नाम " असे म्हणतात.)

  • Exa -

  1. Sachin Tendulkar is one of the best cricketer.

  2. Taj-Mahal is one of the beautiful place.

  3. Lion is the king of jungle.

वरील उदाहरणावरून आपल्या असे लक्षात येईल की, Sachin, Taj-Mahal आणि Lion हे तिन्ही शब्द अनुक्रमे व्यक्ती, स्थळ आणि प्राण्याचे नाव आहे. म्हणून त्यास नाम असे म्हणतात.

  • नामाचे एकूण पाच प्रकार पडतात. ते खालीलप्रमाणे आहेत.

  1. Proper Noun  ( विषेश नाम ) Exa. Govind, Seema, Tiger, Pune etc.

  2. Common Noun  ( सामान्य नाम ) Exa. A boy, A girl, A book, A bird etc.

  3. Material Noun  ( पदर्थवाचक नाम ) Exa. Milk, Sugar, Gold, Water etc.

  4. Collective Noun  ( समुहवाचक नाम ) Exa. School, People, Bunch etc.

  5. Abstract Noun ( भाववाचक नाम ) Exa. Love, Faith, Hate, Bravery etc.

2 ) Pronoun ( सर्वनाम ) -

Def - Pronoun is a word which is used instead of noun.

( नामाबद्दल वापरल्या जाणाऱ्या शब्दास " सर्वनाम " असे म्हणतात.)

  • Exa -

I, We, You, He, She, It, They etc

Number (वचन) →

Person (पुरुष)↓

Singular (एकवचन)

Plural (अनेकवचन)

First Person (प्र. पु)

I - मी 

We - आम्ही 

Second Person (द्वि. पु)

You - तु

You - तुम्ही 

Third Person

(तृ. पु)

He - तो 

She - ती 

It - ते 

They - ते, त्या, ती

( प्रथम पुरुषवाचक सर्वनाम - बोलणाऱ्या व्यक्तीविषयी / स्वतःविषयी, द्वितीय पुरुषवाचक सर्वनाम - ज्याच्याशी बोलायचे त्याच्यासंबंधी / आपल्या समोरील व्यक्तीविषयी  व तृतीय पुरुषवाचक सर्वनाम - ज्यांच्या विषयी बोलायचे आहे / आपल्या समोर नसलेल्या व्यक्तीविषयी वापरतात. )

  • सर्वनामांचे एकूण दहा प्रकार पडतात. ते खालीलप्रमाणे आहेत.

  1. Personal Pronoun  ( पुरुषवाचक सर्वनाम ) 

Exa - I, We, You, He, She, It,They etc.

  1. Demonstrative Pronoun  ( दर्शक सर्वनाम )

Exa - This, That,  These,  Those etc.

  1. Relative Pronoun (  संबंधी सर्वनाम )

Exa - Which, What, Whome, Whose, That etc.

  1. Indefinite Pronoun ( अनिश्चित सर्वनाम )

Exa -  One/another, Anyone, Someone, Everyone, None etc.

  1. Interrogative Pronoun ( प्रश्नार्थक सर्वनाम )

Exa - Who, What, Whom, Whose, Which etc.

  1. Reflexive Pronoun  ( आत्मवाचक / निजवाचक सर्वनाम )

Exa - Myself, Ourselves, Yourselves, Himself, Herself, Itself etc.

  1. Emphatic Pronoun  ( परिणामकारी सर्वनाम )

Exa - Myself, Themselves etc. Self/Selves जोडून ही सर्वनामे तयार होतात.

  1. Distributive Pronoun  ( व्यक्तीदर्शक सर्वनाम )

Exa - All of, Both of, Each of, Either of, Neither of etc.

  1. Possesive Pronoun  ( स्वामित्वदर्शक सर्वनाम )

Exa - Mine, Ours, Yours, His, Her, Its, Theirs etc.

  1. Exclamatory Pronoun  ( उद्गारवाचक सर्वनाम )

Exa - What ! 

3. Adjective ( विशेषण ) -

Def - Adjective is a word which tells something more about noun or pronoun. 

( नमाबद्दल किंवा सर्वनामाबद्दल विशेष माहिती सांगणाऱ्या शब्दाला " विशेषण " असे म्हणतात. )

Exa - 

  1. Chh. Shivaji maharaj was one of the brave king in India.

  2. Rabbit is the coward animal.

  3. Dhira was a hardworking boy.

वरील तिन्ही वाक्य काळजीपूर्वक पाहिल्यास आपल्याला हे समजेल की, brave, coward,  आणि hardworking हे तिन्ही शब्द अनुक्रमे त्या-त्या वाक्यातील नमाबद्दल विशेष माहिती सांगतात म्हणून त्यांना " विशेषण " असे म्हणतात.

  • विशेषणांचे पुढीलप्रमाणे पाच प्रकार पडतात. ते खालीलप्रमाणे - 

  1. Adjectives of Quality  ( गुण विशेषणे )

Exa - Brave, Kind, Cruel, Happy etc.

  1. Adjectives of Quantity ( परिणामदर्शक विशेषणे )

Exa - Much, More, Little, Several etc.

  1. Adjectives of Number ( संख्यादर्शक विशेषणे )

Exa - One, Two, Fifty, Thousand etc.

  1. Demonstrative Adjective ( दर्शक विशेषणे )

Exa - This, That, These, Those etc.

  1. Interrogative Adjectives ( प्रश्नार्थक विशेषणे )

Exa - Who, Which, What, Whom, Why, How, etc.

  • विशेषणाची तीन रुपें  खालील प्रमाणे आहेत जी विशेषणे तर-तम-भाव अभ्यासताना खूप उपयोगी पडतात.

  1. Generally Comparetive and Superlative are formed by adding ‘er’ and ‘est’ to the positive.  (सामान्यतः विशेषणाला er  किंवा est लावून त्याचे दुसरे वा तिसरे रूप बनवले जाते)

Sr.

No

Positive 

(विशेषणाचा सम भाव)

Comparative 

(विशेषणाचा तर भाव)

Superlative 

(विशेषणाचा तम भाव)

1

Bold

Bolder

Boldest

2

Clever

Cleverer 

Cleverest

3

Great

Greater

Greatest

4

Kind

Kinder

Kindest

5

Sweet

Sweeter

Sweetest

6

Old

Older

Oldest

7

Tall

Taller

Tallest

8

Young

Younger

Youngest

9

Long

Longer

Longest

10

Short

Shorter

Shortest

2 ) When adjective ends in ‘Y’ proceded by a consonant the ‘Y’ is changed into ‘I’ before adding ‘er’ & ‘est’.  ( जेंव्हा एखाद्या विशेषणाच्या शेवटी 'Y' आले असेल तर त्याला ‘er’ किंवा ‘est’ प्रत्यय लावताना Y चा बदल I असा करावा.

1

Easy

Easier

Easiest

2

Happy

Happier

Happiest

3

Heavy

Heavier

Heaviest

4

Merry

Merrier

Merriest

5

Wealthy

Wealthier

Wealthiest

3 ) When the adjective ends in ‘e’ only ‘r’ and ‘st’ are added. ( जेंव्हा एखाद्या विशेषणाच्या शेवटी 'E' आले असेल तर त्याला ‘r’ किंवा ‘st’ प्रत्यय लावतात.)

1

Able

Abler

Ablest

2

Brave

Bravier

Braviest

3

Fine

Finer

Finest

4

Wise

Wiser

Wisest

5

White

Whiter

Whitest

6

Large

Larger

Largest

7

Noble

Nobler

Noblest

4 ) When the adjective is a word of one syllable and ends in a single consonants proceeded by a short vowel this consonants is doubled before adding ‘er’ and ‘est’. (जेव्हा विशेषनाच्या हा एका अक्षराचा शब्द असतो आणि लहान स्वरांनी पुढे जाणार्‍या एकाच व्यंजनामध्ये समाप्त होतो तेव्हा हे व्यंजन 'er' आणि 'est' जोडण्यापूर्वी दोन वेळा लिहावे.)



1

Big

Bigger

Biggest

2

Thin

Thinner

Thinnest

3

Fat

Fatter

Fattest

4

Hot

Hotter

Hottest

5

Red

Redder

Reddest

6

Sad

Sadder

Saddest

5 ) C.D. and S.D. are formed by adding ‘More or less’ ‘Most and least’ with the Positive adverb. ( काही विशेषनाच्या शेवटी आणि लावून त्याचे दुसरे आणि तिसरे रूप बनवतात.)

1

Beautiful

More Beautiful

Most Beautiful

2

Qualified

More Qualified

Most Qualified

3

Cautious

More Cautious

Most Cautious

4

Ordinary

More Ordinary

Most Ordinary

5

Prompt

More Prompt

Most Prompt

6

Proper

More Proper

Most Proper

7

Difficult

More Difficult

Most Difficult

6 ) Irregular Adjective Forms : विशेषनाची अनियमित रूपे

1

Good 

Better 

Best

2

Bad 

Worse

Worst

3

Many

More 

Most

4

Little

Less

Least

5

Much

More 

Most

6

Far

Farther

Farthest

7

Later

Later 

Last

8

Fore

Former

Foremost

9

High

Higher 

Highest

10

Up

Upper

Uppermost

11

Out

Outer

Outmost

12

In

Inner

Inmost/Innermost

13

Well

Better

Best

4. Verb ( क्रियापद ) -

Def - A verb is word which completes the meaning of the sentence. (वाक्याचा अर्थ पूर्ण करणाऱ्या शब्दास ' क्रियापद ' असे म्हणतात.)

  • क्रियापदाचे मुख्यत्वे दोन प्रकार पडतात.

  1. Transitive Verb ( सकर्मक क्रियापद )

  2. Intransitive Verb ( अकर्मक क्रियापद )

1 ) Transitive Verb - ज्या क्रियापदानंतर कर्म येवू शकते अशा क्रियापदास सकर्मक क्रियापद असे म्हणतात.या प्रकारात कर्त्याची क्रिया घडविण्यासाठी कर्माची आवश्यकता असते.

उदा. He writes a letter to him.

              या वाक्यात कर्ता वा क्रियापद What किंवा Whom ने प्रश्न विचारावा उत्तर मिळाले तर ते मिळालेले उत्तर म्हणजे कर्म असते.म्हणजेच वाक्यातील क्रियापद सकर्मक आहे.हे समजते.

२ ) Intransitive Verb - ज्या क्रियापदानंतर कर्म वापरता येत नाही अशा क्रियापदास आकर्मक क्रियापद असे म्हणतात.या प्रकारात कर्त्यास क्रिया घडविण्यासाठी कर्माची आवश्यकता नसते.

उदा. He gose.          He comes.        She is sick.        Ram is boy.

3 ) Helping Verb ( सहाय्यकारी क्रियापद ) 

मुख्य क्रियापदांचा अपूर्ण अर्थ पूर्ण करण्यासाठी मदत करणाऱ्या क्रियापदाना 'सहाय्यकारी क्रियापदे 'से म्हणतात.

  • सहाय्यकारी क्रियापदे खालीलप्रमाणे आहेत.

To be ची सहाय्यकारी क्रियापदे -

Tense काळ

To be ची सहाय्यकारी क्रियापदे

To have ची सहाय्यकारी क्रियापदे

To do ची सहाय्यकारी क्रियापदे

Present Tense वर्तमान काळ

am,is,are

Have,has 

do.does

Past Tense 

भूत काळ

was,were

had

did

Future Tense भविष्यकाळ 

Shall be,will be

Shall have,will have


4 ) Model Auxiliary Verb - 

मुख्य क्रियापदाना अपूर्ण अर्थ पूर्ण करण्यासाठी मदत करणाऱ्या क्रियापदास 'Model Auxiliary’ म्हणतात.

Exa. Shall, Will, Should, Would, Can, Could, May, Might, 

Must etc.

  • Base verbs with past tense and past participles. (महत्वाच्या क्रियापदांची तीन रूपे, )

  आपणाला माहिती आहे की, क्रियापदांची वेगवेगळी रूपे असतात. आणि वेगवेगळ्या काळात वेगवेगळे रूप वापरले जाते .पहिले रूप म्हणजे Base form.  दुसरे रूप म्हणजे Past simple,  तिसरे रूप म्हणजे past participle, आणि चौथे रूप म्हणजे present participle  किंवा gerund होय. क्रियापदाचे रूप आणि काळ यांचा निर्णायक संबंध असतो . आपण काळ शिकत असताना  आपल्याला कोणत्या काळात क्रियापदाचे कोणते रूप घ्यावे हे पाठच होऊन  जाते .

------------------------------------------------------------------------------------------------

दरवेळी मूळ क्रियापदाचे रूपांतर भूतकाळात किंवा तिसर्‍या रूपात करत असताना एकच नियम लागू होत नाही . त्यांचे वेगवेगळे प्रकार पडतात . आपण ते समजून घेऊ आणि प्रत्येक प्रकारची अतिशय महत्त्वाची आणि वारंवार उपयोगात येणारी क्रियापदे कोणती ते पाहू .

------------------------------------------------------------------------------------------------

         🌎MOST IMPORTANT VERBS 🌎

🍎ज्या क्रियापदाचे पहिले, दुसरे आणि तिसरे रूप वेगवेगळे असते अशी क्रियापदे .......यांना Strong Verbs  असे म्हणतात .

1) begin       began      begun   (सुरूवात करणे) 

2) take          took         taken    (घेणे) 

3) swim        swam      swum    (पोहणे) 

4) sink           sank       sunk      (बुडणे) 

5) shrink         shrank     shrunk ( आटणे) 

6) drink          drank      drunk     (पिणे) 

7) sing             sang        sung    (गायन करणे) 

8)tear                tore         torn     (फाडणे) 

9) eat                ate           eaten    (खाणे) 

10) bear            bore          born    (सहन करणे) 

11) see            saw          seen      (पाहणे) 

12) shake        shook      shaken  (थरथरणे) 

13) rise            rose            risen    ( उदय होणे) 

14) swear         swore        sworn (शपथेवर सांगणे) 

15) lie               lay          lain          (पहुडणे) 

16) ring           rang            rung      (घंटा वाजवणे) 

17) sew           sewed       sown       (शिवणे) 

18) draw           drew        drawn     (ओढणे) 

19) choose        chose     chosen     (निवडणे) 

20) drive           drove         driven    (चालवणे) 

21) mow            mowed      mown    (कापणे) 

22) speak          spoke       spoken    (बोलणे) 

23) fly            flew     flown               (उडणे)

24) give          gave        given          ( देणे) 

25) get           got        gotten         (मिळणे) 

26) grow        grew       grown      (वाढ होणे) 

27) break         broke     broken     (फोडणे) 

28) hide          hid           hidden     (लपून बसणे) 

29) wear         wore       worn        (अंगात घालणे) 

30) bite          bit           bitten         (चावणे) 

31) throw         threw     thrown      (फेकणे) 

32) withdraw     withdrew   withdrawn (मागे घेणे) 

33) wake        woke       woken      (जागे होणे) 

34) be              was           been       (असणे) 

35) steal          stole      stolen       (चोरी करणे) 

36) know          knew       known    (माहिती असणे) 

37) forget       forgot      forgotten   (विसरणे) 

38) forgive       forgave    forgiven   (माफ करणे) 

39) fall             fell          fallen          (पडणे) 

40) do           did             done            (करणे) 

41) write       wrote         written       (लिहिणे) 

42) spring       sprang      sprung    ( उसळी घेणे) 

43) run            ran               run           (धावणे) 

44) come          came          come      (येणे) 

45) become    became    become      (बनणे) 

46) go            went         gone              (जाणे) 

47) ride           rode           ridden      (स्वार होणे) 

48) mistake       mistook     mistaken (चूक करणे) 

49) arise         arose          arisen     (निर्माण होणे) 

50) tread        trod          trodden          ( चालणे) 

51) weave       wove        woven    ( विणकाम करणे )

52) forbear      forbore     forborne   (मन आवरणे) 

53) forbid        forbade    forbidden   (मनाई करणे) 

54) thrive        throve        thriven      (भरभराट होणे) 

55) freeze         froze          frozen       (गोठणे) 

56) strive       strove        striven     (च्याशी झगडणे) 

57) foresee  foresaw      foreseen    (आगाऊ दिसणे) 

58) forsake    forsook     foresaken   (त्याग करणे) 

59) frostbite    frostbit    frostbitten (हिमबाधा होणे) 

60) overdraw   overdrew     overdrawn ( बँकेत जमा रक्कमेपेक्षा मोठ्या रकमेचा धनादेश काढणे) 

61) overtake      overtook   overtaken (मात करणे) 

62) prove   proved      proven         (सिद्ध करणे) 

63) rive       rived        riven            (काडकन मोडणे)

64) saw    sawed     sawn            (करवतीने कापणे) 

65) shave     shaved      shaven       ( दाढी करणे) 

66) shear      shore    shorn               ( भादरणे) 

67) slay     slew      slain               (ठार  करणे) 

68) sow   sowed   sown               (पेरणी करणे) 

69) spin     span      spun             (गरगरा फिरवणे) 

70) stink     stank       stunk            (दुर्गंधी येणे) 

71) stride     strode     stridden         ( लांब टांगा टाकत चालणे) 

72)  swell     swelled   swollen             ( फुगणे) 

73) bear        bore         borne           (जन्म  देणे) 

74) undergo  underwent  undergone   ( अनुभवणे) 

75) undertake  undertook  undertaken  ( जबाबदारी स्वीकारणे)

-----------------------------------------------------------------------------

🍎 ज्या क्रियापदांची तिन्ही रूपे सारखीच असतात अशी क्रियापदे ........यांना Weak verbs असे म्हणतात .

1) bet      bet       bet       ( पैज मारणे ) 

2) cut       cut      cut        (कापणे) 

3) put       put       put         (ठेवणे) 

4) rid         rid        rid        (मुक्त करणे) 

5) spit        spit     spit      ( थुंकणे  )

6) read       read     read        (वाचणे) 

7) knit         knit        knit      (विणणे) 

8) hurt       hurt       hurt        (इजा करणे  )

9) cost          cost       cost    (किंमत  असणे  )

10) cast       cast       cast    ( फेकणे, टाकणे  )

11) burst         burst     burst      ( फुटणे  )

12) bid           bid           bid            ( बोली लावणे  )

13) shut          shut        shut            (बंद करणे  )

14) spread    spread    spread         (पसरणे  )

15) hit         hit         hit                      (तडाखा बसणे) 

16) broadcast   broadcast    broadcast   (रेडिओ प्रक्षेपण करणे) 

17) set     set     set                           (व्यवस्थित बसणे) 

18) telecast    telecast     telecast  (प्रक्षेपण करणे) 

19) thrust      thrust     thrust            (खुपसणे) 

20) wed        wed       wed                  ( लग्न करणे  )

21) undercut     undercut    undercut ( च्यापेक्षा कमी किमतीत विकणे  )

22) let        let         let                     ( परवानगी देणे) 

23) fit.        fit       fit.                ( अगदी बरोबर होणे  )

24) preset    preset     preset.  (आगाऊ सज्ज ठेवणे) 

25) quit      quit    quit                         (सोडून जाणे  )

26) shed      shed     shed                        (गळू देणे) 

27) slit     slit       slit                       ( भेग पाडणे) 

28) sublet     sublet     sublet      ( पोटभाड्याने देणे  )

29) upset      upset      upset         ( उलटा टाकणे  )

30) wet    wet     wet                       ( भिजवणे )

-----------------------------------------------------------------------------

🍎 ज्या क्रियापदांचे दुसरे आणि तिसरे रूप सारखे असते अशी वारंवार उपयोगी पडणारी अतिशय महत्त्वाची  क्रियापदे ....यांना Weak verbs असे म्हणतात . यांचा भूतकाळ किंवा तिसरे रूप t, d, ed, en, n लावून केले जाते.

1) wash.   washed       washed       (धुणे  )

2) stay.      stayed         stayed        (थांबणे) 

3) smile     smiled         smiled       (हसणे) 

4) place     placed          placed       (ठेवणे) 

5) invite     invited           invited     (आमंत्रित करणे) 

6) smoke   smoked        smoked   (धुम्रपान करणे) 

7) jump.      jumped.        jumped   (उडी मारणे) 

8) work.      worked.        worked    (काम करणे) 

9) play.         played.        played     (खेळणे )

10) lose.       lost.              lost        (पराभूत होणे) 

11) find.         found.         found     (शोधणे) 

12) hear.         heard          heard    (ऐकणे  )

13) cry             cried           cried     (रडणे  )

14)pour.         poured         poured  (ओतणे) 

15) rent           rented         rented (भाड्याने देणे) 

16) attack      attacked      attacked (हल्ला करणे  )

17) travel        travelled      travelled (प्रवास करणे  )

18) shine        shone            shone (चमकणे  )

19) warn          warned         warned (इशारा देणे) 

20) store         stored          stored (साठवून ठेवणे  )

21) injure         injured           injured (जखमी होणे) 

22) fine             fined              fined (दंड पडणे) 

23) need          needed           needed  (गरज असणे  )

24) act              acted               acted (कृती करणे )

25) shock        shocked        shocked (धक्का बसणे) 

26) delay         delayed.        delayed (उशीर होणे  )

27) pity             pitied              pitied (दया येणे  )

28) admit          admitted       admitted (प्रवेश घेणे  )

29) guide         guided          guided (मार्गदर्शन करणे) 

30) offend      offended      offended (मन दुखावणे )

31) deal            dealt              dealt (व्यवहार करणे  )

32) offer         offered           offered  ( देऊ करणे  )

33) arrest       arrested          arrested (अटक करणे) 

34) last            lasted               lasted (टिकणे  )

35) stab          stabbed          stabbed (खुपसणे  )

36)bribe           bribed             bribed (लाच देणे  )

37) have              had                 had (जवळ असणे  )

38) keep              kept             kept  (ठेवणे  )

39) heal             healed         healed ( जखम बरी होणे

40) dip               dipped         dipped ( बुडवणे  )

41) has            had              had        (जवळ असणे  )

42) recall        recalled       recalled  (आठवणे  )

43) churn        churned       churned (घुसळणे  )

44) dye             dyed         dyed  (रंगविणे  )

45) comb        combed      combed (केस विंचरणे  )

46) shy            shied         shied  (लाजणे  )

47) moan        moaned     moaned  (कण्हणे  )

48) train          trained        trained  (प्रशिक्षण देणे)) 

49) agree        agreed         agreed ( कबूल करणे) 

50) hike            hiked           hiked (भाव वैगेरे  वाढणे  )

51) greet          greeted        greeted (शुभेच्छा देणे  )

52) howl           howled        howled  ( कुत्रे भुंकणे  )

53) envy           envied         envied   (मत्सर वाटणे  )

54) sulk             sulked         sulked   (रुसून बसणे  )

55) leap               leapt          leapt    (उडी मारणे  )

56) woo           wooed         wooed (लाडी गोडी लावणे

57) lurk            lurked          lurked    (दडून बसणे  )

58) amuse       amused      amused (करमणूक करणे)

59) Oust          ousted        ousted   (हाकलून देणे  )

60) deny         denied         denied  ( नकार देणे  )

61) dupe         duped         duped  (फसवणे  )

62) cheat         cheated       cheated  (फसवणे  )

63) laud          lauded        lauded ( प्रशंसा करणे  )

64) repent       repented      repented (पश्चात्ताप करणे

65) vilify.         vilified        vilified  (बदनाम करणे) 

66) scorn        scorned      scorned (तिरस्कार करणे  )

67) scold        scolded       scolded (खरडपट्टी काढणे

68) belch           belched      belched (ढेकर देणे  )

69) tease         teased          teased  ( चिडवणे  )

70) gain          gained          gained     (मिळवणे  )

71) chop          chopped      chopped  (तुकडे करणे  )

72) mull         mulled           mulled ( विचार करणे  )

73) flaunt        flaunted         flaunted (फुगीर करणे) 

74) scale          scaled         scaled     (चढणे  )

75) tell              told              told           (सांगणे)

76) weep.        wept         wept             (रडणे  )

77) sell            sold             sold         ( विकणे  )

78) wish          wished        wished   (शुभेच्छा देणे  )

79) rest           rested           rested    (आराम करणे )

80) wait         waited          waited    ( वाट पाहणे  )

81) test           tested          tested   (तपासणी करणे  )

82) hold             held          held       (पकडून ठेवणे  )

83) fear           feared            feared    ( घाबरणे )

84) iron            ironed           ironed   ( इस्त्री करणे) 

85) close        closed           closed   (बंद करणे  )

86) open        opened        opened  (उघडणे  )

87) obey         obeyed       obeyed (आज्ञापालन करणे)

88) reach         reached          reached  (पोचणे  )

89) win              won           won           (जिंकणे  )

90) rain.            rained          rained    (पाऊस पडणे  )

91) cling           clung           clung      (बिलगणे  )

92) dwell           dwelt           dwelt     ( राहणे  )

93) bend           bent            bent       (वाकणे  )

94) dig              dug             dug         (खोदणे  )

95) leak            leaked.        leaked   (गळती होणे  )

96) copy          copied.      copied  (नक्कल  करणे  )

97) boil             boiled.     boiled          (उकळी येणे )

98) climb.        climbed.     climbed    (चढणे  )

99) clean         cleaned.       cleaned    (स्वछ करणे  )

100) build.       built            built            ( बांधणे  )

101) burn         burnt          burnt            (जळणे  )

102) state        stated       stated    (विधान करणे  )

103) hover        hovered     hovered (घिरट्या घालणे )

104) hang        hung.         hung           ( लटकणे) 

105) born         bornt        bornt           ( जन्म घेणे  )

106) die         died           died                (मरणे  )

107) clap       clapped      clapped (टाळ्या वाजवणे )

108) book      booked.     booked      (अटक करणे) 

109) ruin       ruined       ruined         (नाश पावणे  )

110) yell        yelled        yelled          (किंचाळणे )

111)rust         rusted       rusted        (गंजणे  )

112) share      shared     shared      (हिस्से करणे  )

113) vote       voted         voted      (मतदान करणे  )

114) decide      decided    decided   (ठरवणे  )

115) risk           risked         risked (धोका पत्करणे )

116) notice      noticed     noticed   (लक्षात येणे  )

117) delete       deleted     deleted   (वगळणे  )

118) suck.         sucked      sucked   (शोषणे  )

119) infect         infected     infected  (संसर्ग होणे) 

120) suffer        suffered     suffered  (सोसणे  )

121) point         pointed        pointed (बोट दाखवणे )

122) sob            sobbed        sobbed (हुंदके देणे) 

123) advise      advised       advised (सल्ला देणे) 

124) retire         retired         retired (निवृत्त होणे )

125) object       objected     objected  (विरोध करणे) 

126) serve         served        served  ( वाढणे  )

127) trick         tricked        tricked ( युक्तीने फसवणे) 

128) bully.         bullied        bullied  (छळ करणे  )

129) weigh       weighed.    weighed  (वजन करणे  )

130) ease          eased         eased   (सोय करणे  )

131) Finish       finished    finished  (संपवने  )

132) light           lit              lit      (प्रकाशित करणे  )

133) divide      divided.      divided (विभागणी करणे) 

134) study      studied.     studied  (अभ्यास करणे  )

135) curse        cursed      cursed   (शाप देणे  )

136)bless.      blessed      blessed (आशीर्वाद देणे) 

137) smell       smelled.    smelled   (वास येणे  )

138) bury.       buried           buried     (पुरणे  )

139) fry           fried           fried          (तळणे  )

140) tie.         tied             tied           (बांधणे) 

141) knock     knocked    knocked (धडक मारणे) 

142) turn.       turned.       turned   (वळणे। )

143) start.       started        started (सुरू करणे  )

144) cancel      cancelled     cancelled (रद्द करणे  )

145) cover       covered       covered   (झाकणे  )

146) visit          visited          visited   (भेट देणे  )

147) hurry          hurried        hurried  (घाई करणे) 

148) move         moved          moved (हालचाल करणे

149) stare          stared.       stared (टक लावून पाहणे 

150) sweep.       swept         swept        (झाडणे  )

151) thank.        thanked    thanked   (आभार मानणे)

152) accept      accepted     accepted (स्वीकारणे) 

153) marry        married.     married  (लग्न करणे  )

154) fight.          fought         fought    (लढणे  )

155) drop          dropped      dropped (खाली सोडणे) 

156) pump        pumped       pumped (बाहेर फेकणे) 

157) punish     punished     punished (शिक्षा करणे) 

158) lend         lent             lent         (उसणे देणे  )

159) cross     crossed     crossed    ( पार करणे  )

160) cook        cooked       cooked     (शिजवणे  )

161) enter       entered      entered    (प्रवेश करणे  )

162) hire           hired          hired      (भाड्याने घेणे  )

163) stick          stuck         stuck          (चिटकणे  )

164) wound       wounded   wounded (जखमी होणे) 

165) plan          planned      planned (योजना आखणे)

166) spend       spent           spent   (खर्च करणे  )

167) shoot          shot             shot  (निशाणा साधणे  )

168) spill         spilled          spilled     (सांडणे  )

169) seek       sought          sought   (शोधणे  )

170) chant     chanted       chanted  (घोषणा देणे  )

171) change    changed     changed  (बदलणे  )

172) mourn       mourned     mourned (शोक करणे) 

173) save        saved           saved      (वाचवणे  )

174) lead          led             led            (नेतृत्व करणे  )

175)  feed         fed             fed          (खाऊ घालणे) 

176) bleed         bled           bled       (रक्त वाहणे )

177) dare          dared       dared   (हिंमत दाखवणे  )

178) kick            kicked      kicked      (लाथ मारणे  )

179) earn         earned      earned       (कमावणे  )

180) waste       wasted.    wasted       (वाया घालणे  )

181) laugh       laughed    laughed      (हसणे  )

182) leave         left          left              (सोडून जाणे  )

183) live             lived       lived             (राहणे  )

184) kill           killed        killed          (ठार मारणे  )

185) help        helped       helped     (मदत करणे  )

186) care        cared        cared        (काळजी घेणे  )

187) hate        hated         hated    (तिरस्कार करणे  )

188) find           found        found       (शोधणे  )

189) grind      ground       ground          ( दळणे  )

190) bind         bound       bound

191) pay             paid          paid 

192) say             said            said       (म्हणणे)

193) make        made         made      (तयार करणे  )

194) catch       caught.      caught     (पकडणे  )

195) think       thought      thought  (विचार करणे  )

196) buy          bought        bought    (खरेदी करणे  )

197) teach       taught         taught      (शिकवणे  )

198) bring        brought      brought     ( आणणे  )

199) dream      dreamt      dreamt      (स्वप्न पाहणे )

200) learn       learnt.          learnt        (शिकणे  )



5 ) Adverb (क्रियाविशेषण) -

Def - The word which tells something more about verb is called an adverb. ( क्रियापदाबद्दल विशेष माहिती सांगणाऱ्या शब्दास क्रियाविशेषण असे म्हणतात.)

  • Exa

  1. The elephant walks slowly.

  2. Horse runs fast.

वरील वक्यामध्ये slowlyfast ही क्रियाविशेषण आहेत.

टीप -

a) विशेषणांना ly प्रत्यय adverb लावून तयार होते.

b) वरील नियमास अपवाद 

Eg. good-well, fast-fast, hard-hard 

6 ) Preposition (शब्दयोगी अव्यय) -

Def - Preposition is a word that are used before noun or pronoun to show the relationship of these words to some other part of the sentence. (नामाच्या किंवा सर्वनामाच्या पूर्वी वापरल्या जाणाऱ्या आणि त्यांचा वाक्यातील दुसऱ्या शब्दाशी संबंध जोडणाऱ्या शब्दांना 'शब्दयोगी अव्यय' असे म्हणतात. )


On वर

Up वर 

With च्या बरोबर 

In आत

Down खाली 

Over वर आकाशात 

Between दोहोंच्या मध्ये

Into च्या आत

Since पासून 

Among  अनेकांच्या मध्ये

Out of च्या बाहेर 

After नंतर 

Underneath उंचावर

Towords आतून बाहेर 

Before च्या पूर्वी

Above वर /उंचावर

Of  चा,ची,चे

Through च्या मधून

Around च्या भोवती

By ने / जवळ

About च्या विषयी

Near जवळ

At कडे 

Except च्या शिवाय

Away दूर

To स,ला,ना,ते


In front of च्या समोर 

For च्या साठी


Below च्या खाली

From च्या पासून 


Behind पाठीमागे 

Across च्या पलीकडे 


7 ) Conjunction ( उभयान्वयी अव्यय ) -

Def - Conjunction is word that join together two or more words/phrases/sentences. ( दोन किंवा दोनपेक्षा जास्त शब्द किंवा वाक्याना जोडणाऱ्या शब्दांना ' उभयान्वयी अव्यय ' असे म्हणतात.)


  • Exa - 

  1. Gopal, Ahmad and krushna are friends.

  2. Ramnath was rich but he wasn’t kind.

  • Kinds of conjunction 

  1. Co-ordinating conjunction /co-ordinator : 

दोन शब्द किंवा दोन मुख्य उपवक्ये जोडणाऱ्या उभयान्वयी अव्यायाना प्रधनात्वसूचक उभयान्वयी अव्यय असे म्हणतात.

  1. Sub-ordinating conjunction /sub-ordinator :

गौण उपवक्ये मुख्य उपवाक्याशी जोडणाऱ्या उभयान्वयी अव्यायाना गौनत्वसूचक उभयान्वयी अव्यय असे म्हणतात.

Co-ordinators

Sub-ordinators

And, but, or, yet, either…or, neither…nor,for, both…and, not only….but also, still

When, though, although, while, before, after, where, that, so, since, as…as, because, as, as if, in case, whether, except, till, until, unless,if

8 ) Interjection ( केवलप्रयोगी अव्यव ) 

Def - An interjection is the word that express an emotion or some sudden feeling. ( भावनेचा उद्रेक व्यक्त करणाऱ्या शब्दांना केवलप्रयोगी अव्यय असे म्हणतात.)

  • Exa - 

  1. Alas ! He died at last.

  2. Shh ! keep quite.

  3. Oh ! excuse me.


PART OF SPEECH

''Nothing is impossible in this world because the word IMPOSSIBLE,                                       itself say's that I-M-P...